Vape đến từ đâu? Đang phát triển như thế nào? Tại sự kiện “Nhìn lại lịch sử” năm 2022 tổ chức tại Hội nghị quốc tế Giải pháp giảm thiểu tác hại của thuốc lá, Harry Shapiro và Giáo sư Gerry Stimpson đã có một bài thuyết trình về vape và giải pháp giảm thiểu tác hại của thuốc lá từ khi ra đời đến phán đoán tương lai.
Dưới đây là tóm tắt bài phát biểu của họ:
Harry Shapiro: Quá khứ và hiện tại của các giải pháp giảm thiểu tác hại thuốc lá
Vào thập niên 50-60, mối lo về sự nguy hiểm của hút thuốc lá ngày càng lan rộng. Để đáp lại, ngành thuốc lá đã thuyết phục người dân rằng họ có thể tạo ra một “thuốc lá an toàn hơn” bằng cách đơn giản thêm vào một đầu lọc.
Các nhà nghiên cứu thuốc lá biết rằng cách này không giải quyết được. Các thử nghiệm bí mật được thực hiện nhằm tạo ra “thuốc lá an toàn hơn”, kéo dài hàng thập kỷ, nhưng cuối cùng vẫn không hấp dẫn được người sử dụng vì các sản phẩm này khá cồng kềnh, khó sử dụng và vị tệ.
Thời hoàng kim của các giải pháp giảm thiểu tác hại thuốc lá
Tua nhanh đến năm 2006, Hon Lik – nhà nghiên cứu người Trung Quốc đã tạo ra thiết bị vape đầu tiên – dễ sử dụng, vị ngon và cảm giác hút mà người sử dụng đang tìm kiếm.
Harry đánh giá đây là bước đột phá quan trọng nhất kể từ phát minh máy cuốn thuốc lá công nghiệp vào cuối thế kỷ 19.
Nó đã gây ra sự gián đoạn kéo dài trong ngành công nghiệp thuốc lá, và thế là chúng ta bước vào kỷ nguyên các giải pháp giảm thiểu tác hại thuốc lá.
Nhu cầu người dùng
Phần lớn sự gián đoạn nêu trên xảy ra do người tiêu dùng. Với các phòng chat trên mạng, blog và tương tác trực tiếp, con người đã đưa lời khuyên, đặt câu hỏi và bàn tán xôn xao về các thiết bị mới này.
Ngành công nghiệp càng được thúc đẩy bởi những người thấy sản phẩm này và nghĩ rằng nó có thể làm tốt hơn. Nhiều người sử dụng đã độ lại con máy của họ tốt hơn ban đầu. Những sản phẩm độ này sau đó sớm được các nhà sản xuất tham khảo.
Các công ty thuốc lá đã sớm nhận ra. Không muốn bị bỏ lại phía sau, họ bắt đầu phát triển các chiến dịch và mua lại các start-up về vape.
Sự lo sợ, không chắc chắn và nghi ngờ: Chiến tranh nicotine
Các nhà chính trị và người làm luật đã bỏ qua các sản phẩm này. Và kết quả là họ tạo ra các chính sách tồi tệ dựa trên các lời khuyên không tốt.
Điều này bắt nguồn từ hiểu lầm về mối nguy hiểm của nicotine, dần dà hình thành sự phản đối tư tưởng về vấn đề sử dụng nicotine. Các nhà làm luật không thể hiểu và ôm khư khư cái luận điểm rằng các sản phẩm thuốc lá an toàn hơn cho phép người dùng tiêu thụ nicotine một cách an toàn, và điều này góp phần làm giảm nguy cơ và triệu chứng từ việc hút thuốc.
Nó đã lan truyền nỗi lo sợ, sự không chắc chắn và nghi ngờ, cái mà Harry gọi là chiến tranh nicotine.
Như là kết quả của cái được gọi là “khoa học rác”, các chuyên gia sức khoẻ không chắc có nên giới thiệu vape cho những người nghiện thuốc lá.
Điều trớ trêu này khiến những người nghiện thuốc cho rằng các sản phẩm mới thực ra cũng hại như thuốc lá thôi và họ quyết định tiếp tục hút thuốc. Việc này càng có lợi cho các công ty thuốc lá – những công ty đã kiếm hàng triệu đô từ việc bán thuốc lá ra thị trường.
Công nghệ sẽ là giải pháp
Harry kết thúc bài thuyết trình của mình bằng việc giải thích rằng ở cuối thế kỷ 19, công nghệ đã khiến thuốc lá phát triển bằng cách tạo điều kiện cho việc sản xuất thuốc lá hàng loạt. Tuy nhiên, hiện nay công nghệ mới là những gì cuối cùng có thể cung cấp giải pháp giảm thiểu tác hại của thuốc lá.
Gerry Stimpson: Giải pháp giảm thiểu tác hại thuốc lá – Đồng hồ không thể quay ngược lại
Gerry mô tả bản thân và nhóm của anh ấy là một “nhóm người khá hỗn tạp”, những người đến từ hoạt động giảm thiểu tác hại của chất kích thích, HIV, hệ thống tư pháp hình sự,…
Đây là điều tôi đã thấy cùng những người ủng hộ khác. Vaping là một phần của phong trào giảm thiểu tác hại diễn ra trong nhiều năm và liên tục vấp phải sự phản kháng.
Có một điểm khác biệt chính với vape. Cuộc cách mạng về sức khoẻ cộng đồng này chủ yếu được thúc đẩy bởi người tiêu dùng mà chắc chắn không phải bởi chính phủ hay “Big P, Big H” (Y tế Công Cộng).
Nhưng cuộc cách mạng này không phải chỉ diễn ra trong một, hai ngày. Hành động hướng tới giải pháp giảm thiểu tác hại thuốc lá ở quy mô lớn là một cuộc đấu tranh khó khăn, lâu dài và phức tạp. Những tiến triển chậm chạp vì vấp phải sự phản đối và bầu không khí tiêu cực do các tổ chức như WHO và quỹ Bloomberg tạo ra. Đó là một phần lý do tại sao chúng ta vẫn có số người nghiện thuốc không đổi (1,1 tỷ người) sau 20 năm nỗ lực và ngốn hàng đống chi phí lớn.
Tuy vậy, chúng ta vẫn có rất nhiều bằng chứng cho thấy sự an toàn của các sản phẩm “thuốc lá an toàn hơn”.
Tương lai của giải pháp giảm thiểu tác hại thuốc lá trong 6 điểm chính
1. Nên nhớ rằng, quá trình chuyển đổi cần thời gian. Mất khoảng 40 năm để thay thế thuốc lá bằng các dạng tiêu thụ nicotine khác. Ở các mảng khác của chính sách về thuốc lá, quá trình này mất khoảng 60 năm.
2. Sự thay đổi chủ yếu được thúc đẩy bởi người dùng, nhưng chúng ta cần nhớ rằng đa số các vaper không phải nhà hoạt động. Các nhóm ủng hộ sẽ đóng vai trò chính nhưng bị hạn chế do thiếu kinh phí và ít cơ hội.
Chính phủ cần đưa ra các điều luật hợp lý, nhưng một số nơi đang làm rất tệ. Họ đang ủng hộ các sản phẩm thuốc lá truyền thống thay vì các sản phẩm an toàn hơn và vô tình phá huỷ tương lai.
4. Quá trình chuyển đổi của các công ty thuốc lá nói chung là chậm bởi vì hầu hết đều hài lòng với lợi nhuận thu được từ thuốc lá.
5. Tổ chức WHO, được hỗ trợ bởi quỹ từ thiện, đã đi sai hướng trong lịch sử khi nói đến việc giảm thiểu tác hại của thuốc lá. Quan điểm của họ không dựa trên bằng chứng mới nhất và cơ quan này sẽ khẩn trương yêu cầu xem xét lại.
6. Đồng hồ không thể quay ngược lại. Sự đổi mới trong sản phẩm và nhu cầu người dùng sẽ tiếp tục thúc đẩy giải pháp giảm thiểu tác hại thuốc lá. Cuối cùng, các sản phẩm vape sẽ thay thế thuốc lá truyền thống.
